Tien jaar crisis in Athene
Volgende week wordt Griekenland losgekoppeld van het Europese infuus. ‘De crisis is voorbij’, jubelt Brussel. Athene weet: dat is onzin. Van een renaissance is nog lang geen sprake. ‘Als je in een ravijn op een steen gaat staan, sta je nog steeds op de bodem van een ravijn.’
Op het ijs liggen sardienen en een octopus. ‘Vroeger ook zeebarbeel en kreeft’, zegt Georgos (62). ‘Maar die krijg ik hier niet meer verkocht. Te duur.’ Hij praat luid en verkrampt, met zijn rokerstanden ontbloot. Collega-marktkramers in de hippe wijk Pangrati in Athene verwijzen me naar hem door. ‘Niemand heeft meer geleden onder de crisis dan hij. Vraag de visboer maar naar zijn zus.’
Georgos wil wel praten. Hij sleurt me mee naar een bankje in de schaduw achter het kraam, het is bloedheet en de vislucht is niet te harden. ‘Mijn zus is een jaar na mij geboren. In het weekend keken we samen televisie. We zagen een documentaire over waterboarding, de Amerikaanse marteltechniek waarbij ondervragers water over je neus en mond gieten tot je denkt dat je verdrinkt.’
Ondanks haar vele depressies was Despina zijn lievelingszus. ‘Drie jaar geleden pleegde ze zelfmoord’, zegt Georgos geëmotioneerd. ‘In haar afscheidsbrief schreef ze dat ze het gevoel had dat ze geen adem meer kreeg, zoals in de documentaire. Ze was 57, had twee kinderen.’ Hij wijst naar de magere twintiger met zwart haar die zijn kraam even heeft overgenomen. Hij vloekt. ‘Malaka, we vonden haar laatste woorden op de tafel tussen een stapel aanmaningen van de deurwaarder.’
Georgos vertelt dat zijn zus haar job als schoonmaakster had verloren in een besparingsgolf in 2012, maar ze kon nog niet met pensioen. Haar werkloosheidsuitkering – 200 euro per maand – was beperkt tot één jaar. Daarna moest ze haar spaargeld aanspreken. ‘Ze was te trots om hulp te vragen. Ze verhuisde naar een kleiner huis en loog dat ze in het zwart bijkluste – ik geloofde haar.’ Het laatste jaar was ze fel vermagerd, zegt Georgos. ‘Ze was altijd boos en schreeuwde als een gek. Op het einde wilde ze zelfs niet meer afspreken om televisie te kijken.’
foto: Kristof Vadino